Τα καλά...κόλποις κτώνται !

Ο Ισαάκ απέκτησε δύο παιδιά τον Ησαύ και τον Ιακώβ. Ήταν δίδυμα αλλά πρώτος γεννήθηκε ο Ησαύ. Στις πρωτόγονες κοινωνίες ζούσαν όλο το σόϊ μαζί. Παπούδες, αδέλφια, συνυφάδες, εγγόνια, δούλοι και υπηρέτες. Κάποιος έπρεπε να αποφασίζει· δεν μπορούσαν κάθε μέρα να κάμνουν λαϊκή συνέλευση για το αν θα φάνε φασουλάδα ή φακές· ούτε εθεωρείτο χρήσιμο να κάμνουν κάθε χρόνο εκλογές. Τον οίκο διοικούσε ο πρωτότοκος (στίς ανδροκρατούμενες κοινωνίες). Ο πρωτότοκος στην οικογένεια του Ισαάκ ήταν ο Ησαύ και δεύτερος ο Ιακώβ.

"Εξήλθεν δε ο υιός ο πρωτότοκος πυρράκης, όλος ωσεί δορά δασύς", ο Ησαύ. Μετά "εξήλθεν ο αδελφός αυτού και η χείρ αυτού επειλημμένη της πτέρνης Ησαύ", ο Ιακώβ. Ο πρώτος ήταν κυνηγός άνθρωπος της υπαίθρου, σκληραγωγημένος και δυνατός, ο δεύτερος απλός (όχι πονηρός), ήσυχος και έμενε στο σπίτι. Μια φορά ο Ησαύ επέστρεψε από το κυνήγι κατάκοπος και ζήτησε από τον Ιακώβ να του βάλλει να φάει. Ο Ιακώβ του λέει "πούλησε μου τα πρωτοτόκια σου και θα σού δώσω να φάς". "Εγώ πεθαίνω της πείνας τί να τα κάνω τα πρωτοτόκια;" "Ορκίσου μου τώρα". "Ορκίσθηκε ο Ησαύ και παραχώρησε τα πρωτοτόκια του στον Ιακώβ". "Ο Ιακώβ του έδωσε ψωμί και βρασμένες φακές".

Για τους απογόνους του Αβραάμ τα πρωτοτόκια είχαν διπλή σημασία. Σήμαιναν 1) την εξουσία της πατρικής οικίας όταν ο γέρος πλέον αφέντης δεν θα μπορούσε άλλο να διοικεί, και 2) ότι από τους απογόνους του πρωτότοκου θα γεννιόταν ο Μεσσίας, αυτός θα συνέτριβε το κεφάλι του φιδιού· με το θάνατο Του θα νικούσε τον πτερνιστή Του θάνατο· ο πρωτότοκος θα είχε την ευλογία του Θεού.

Ο Ισαάκ δεν ήξερε για τη συμφωνία των γιών του. Γέρασε και τυφλώθηκε. Τότε λέει στον αγαπημένο του γιό τον Ησαύ: "βγές για κυνήγι, μαγείρεψε μου το θήραμα όπως μου αρέσει, να φάω και να σε ευλογήσει η ψυχή μου πριν πεθάνω". Ο Ησαύ δεν τήρησε την συμφωνία που είχε κάνει με τον αδελφό του και ξεκίνησε για το κυνήγι. Η μητέρα τους, η Ρεβέκκα, που γνώριζε τί είχε προηγηθεί μεταξύ τους, λέει στον Ιακώβ. Πάρε δύο ερίφια να τα μαγειρέψω να φάει ο πατέρας σου και να σε ευλογήσει. Του φόρεσε τα ρούχα του Ησαύ και έβαλε προβιές στα χέρια του να φαίνονται τριχωτά. Τελικά το κόλπο έπιασε και ο Ισαάκ ευλόγησε τον Ιακώβ σαν πρωτότοκο. Ο Ησαύ όταν κατάλαβε τί έγινε ήθελε να σκοτώσει τον Ιακώβ. Έφυγε ο Ιακώβ για τη Χαρράν στη βόρεια Μεσοποταμία (Κουρδιστάν), να πάει να ζήσει με το θείο του τον Λάβαν. Πριν φτάσει στην Χαρράν του εμφανίστηκε ο Κύριος και ανανέωσε και μαζί του τη Διαθήκη που είχε κάνει με τον Αβραάμ και τον Ισαάκ.

Ο Ησαύ ήταν πιο δυνατός και ο Ιακώβ το ήξερε. Θα γλύτωνε από την οργή του μόνο αν έφευγε από την πατρική οικία. Τί να την κάνει λοιπόν την ευλογία του Ισαάκ; τί να τα κάνει τα πρωτοτόκια εξόριστος στο Κουρδιστάν; Τελικά ο Ησαύ δεν έχασε και τίποτα· έφυγε ο αδελφός και τον άφησε μοναδικό αφέντη στον οίκο του πατρός. Καλοπέραση, πλούτο, εξουσία ήθελε και τα είχε. Ο Ιακώβ τί κέρδισε; διώξεις, κινδύνους, προσφυγιά. Στην Χαρράν μάλιστα τον ξεγέλασαν. Όταν ζήτησε τη Ραχήλ για γυναίκα του ζήτησαν να δουλέψει έξι χρόνια για να τη "ξεπληρώσει". Την ώρα του γάμου κάτω από τους φερετζέδες και τα τούλια του δώσανε τη μεγαλύτερη της αδελφή, τη Λεία. Το είχε άγχος ο πατέρας της να την παντρέψει πρώτη. Τελικά, πολυγαμία γάρ, ζήτησε και τη Ραχήλ. Τους δούλεψε άλλα έξι χρόνια για να την πάρει. Κατά κάποιο τρόπο ξεπλήρωσε τη ζαβολιά. Αλλά χαλάλι. Είχε αποκτήσει αυτό που τόσο πολύ επιθυμούσε. Όχι τα πρωτοτόκια με την έννοια της εξουσίας στον οίκο του πατρός. Αυτό το είχε χαμένο από χέρι· ποτέ δεν φαντάστηκε ότι θα ήταν δυνατόν να του το επιτρέψει ο Ησαύ, ο σκληροτράχηλος κοκκινομάλης κυνηγός. Επιθυμούσε μάλλον, και φαίνεται απ’ το φευγιό του, τα πρωτοτόκια με την ιδιαίτερη σημασία που είχαν για τους απογόνους του Αβραάμ· φλεγότανε από την επιθυμία να γεννηθεί από το σπέρμα του ο Μεσσίας, ο Βασιλιάς και Σωτήρας. Αυτό τον πόθο του αντάμειψε ο Θεός ξεπερνώντας τη ψυχρή, ανθρώπινη κανονικότητα, τη δικαιοσύνη της διάνοιας που ιδέα δεν έχει από τα σκιρτήματα της καρδιάς. Έφευγε διωγμένος, κυνηγημένος άδικα από τον επίορκο αδελφό. Εκείνος είχε παρασπονδίσει· στηριζόμενος στην εύνοια του Ισαάκ, στην πατρική προτίμηση και στα γερά του μπράτσα δεν τήρησε τη συμφωνία τους. Τον έζωναν όμως κι’ αυτόν τα φίδια· "τί έκανα; και τη σιγουριά της πατρικής οικίας έχασα (δέν υπήρχαν τότε τα στρατόπεδα προσφύγων) και δεν ξέρω αν ο Θεός δέχτηκε το κόλπο και θα με ευλογήσει". Την ώρα της πλήρους εγκατάλειψης δέχτηκε όραμα εξ ύψους. Είδε την "κλίμακα του Ιακώβ" από τη γη μέχρι τον ουρανό, αγγέλους να ανεβοκατεβαίνουν, "ο δε Κύριος επεστήρικτο επ’ αυτής και είπεν Εγώ Κύριος ο Θεός Αβραάμ του πατρός σου και ο Θεός Ισαάκ", "καί ενευλογηθήσονται εν σοί πάσαι αι φυλαί της γης και εν τω σπέρματί σου". Είδε τον Κύριο, πήρε την άνωθεν επιβεβαίωση και συνέχισε το δρόμο του.

Κόλποις κτώνται τα καλά. Υπάρχουν περιπτώσεις που κάποια φιλότιμα παιδιά πληρώνουν σε συνάλλαγμα. Ο γηγενής αγνοώντας τη συναλλαγματική ισοτιμία νομίζει πώς κάποιο λάκκο έχει η φάβα. Ο λάκκος όμως βρίσκεται στο θάνατο, στην ταφή, εις την εκούσιον αποταγή.

Καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει.

Είδε, λέει, ο ασκητής το βίο του ανθρώπου, πεδίον πλήρες παγίδων, αδύνατον να τη γλυτώσει ο πεζός· και έλαβεν πληροφορίαν, πώς η υψοποιός ταπείνωση δεν αφήνει το θνητό ούτε να αντιληφθεί τις άπειρες παγίδες του εχθρού, ιπτάμενο τον φέρει. Γενηθήτω το θέλημα Σου. Και ο ληστής επάνω στο σταυρό του με ένα μνήσθητι έγινε ο πρώτος μετ’ Αυτού εν τω Παραδείσω.

ΠΗΓΗ